Veiligheid en criminaliteit

Veiligheid en democratie gaan hand in hand. Veiligheid is een absolute voorwaarde om in vrijheid deel te kunnen nemen aan de samenleving en je stem te laten horen. Alleen als je je veilig voelt, ben je ook vrij om te zijn wie je bent. Dat begint met een veilige fysieke en digitale omgeving, waar het aangenaam wonen is en waar je je geen zorgen hoeft te maken om criminaliteit en onveiligheid. Om veiligheid te kunnen handhaven, moeten alle middelen die de rechtsstaat ons biedt slim worden ingezet – middelen die door diezelfde rechtsstaat begrensd worden. Dat vraagt zowel om repressie en effectieve inzet van strafrecht, als om preventie om misdaad zoveel mogelijk te voorkomen.

Wat willen we

D66 wil investeren in onze veiligheid: in politiemensen, inlichtingen- en veiligheidsdiensten en in het voorkomen van radicalisering, terrorisme, ondermijning en buitenlandse inmenging. Dat betekent wel dat voor het gevoel van veiligheid iedereen zich moet kunnen herkennen in de mensen die zorg dragen voor onze veiligheid.

1
Een leefbare buurt
De plek waar je woont en de kansen die je krijgt in het onderwijs en op de arbeidsmarkt zijn medebepalend voor veiligheid. We investeren daarom in veilige, leefbare buurten en in alternatieve trajecten voor jongeren die voor het eerst met politie in aanmerking komen. Investeren in preventie van jeugdcriminaliteit kan bovendien bijdragen aan een vermindering van de georganiseerde, zware criminaliteit. De wijk- of dorpsagent is daarbij de spil in de wijk.

Meer verdieping
Een leefbare buurt
Lees voor

• De wijk- of dorpsagent staat centraal in de politieorganisatie. Zij zijn niet alleen de oren en ogen van de wijk, maar ook een belangrijk eerste aanspreekpunt voor mensen als vertegenwoordiger van de overheid. Deze laagdrempelige toegang zorgt bovendien voor veiligere buurten. Een hoge werkdruk als gevolg van een tekort aan collega’s en veel administratieve taken belemmert het werk van wijkagenten. Door het verminderen van de bureaucratie, het makkelijker maken van zij-instromen en meer inzet en waardering voor politievrijwilligers krijgen wijkagenten weer de ruimte om hun rol als aanspreekpunt in de wijk te vervullen.
• D66 wil het Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid voortzetten. Deze integrale aanpak van wonen, werken, inkomen, onderwijs, veiligheid en gezondheid is bewezen effectief in het verbeteren van de omstandigheden in de betrokken wijken. Vroeg signaleren en ingrijpen is nodig om te voorkomen dat jongeren in de criminaliteit belanden. Hierin trekken we samen op met gemeenten, wijkagenten, jongerenwerkers, docenten en hulpverleners, maar nadrukkelijk ook de (informele) leiders van buurt- en wijkgemeenschappen.
• We zorgen voor voldoende geld en instrumenten om jongeren een uitweg uit de (drugs)criminaliteit te bieden, door het volgen van een opleiding of begeleiding bij het vinden van werk. Hierbij moeten we niet terugschrikken om indien nodig ook nadrukkelijk extra in te zetten om deze tweede kans voor deze jongeren ook mogelijk te maken.
• We gaan de politiecapaciteit beter verdelen over het land op basis van objectieve criteria: waar is de nood het hoogst? Hierbij kijken we ook naar regiospecifieke kenmerken zoals aanrijtijden en grensoverschrijdende criminaliteit.
• We verbeteren de samenwerking tussen boa’s en de politie, bijvoorbeeld door boa’s een noodknop te geven met directe toegang tot de meldkamer van de politie. Ook experimenteren we met aanvullende taken voor boa’s, bijvoorbeeld bij het handhaven van verkeersovertredingen. Er worden geen boa’s ingezet als verkapte politieagenten, het geweldsmonopolie blijft bij de politie.
• D66 wil een algeheel verbod op consumentenvuurwerk. De maatschappelijke gevolgen voor de veiligheid van hulpverleners, de impact op de natuur, de gezondheid van mensen en de kosten van de schade die het aanricht, wegen wat D66 betreft niet op tegen de vrijheid om vuurwerk af te steken. Bovendien is een algeheel verbod makkelijker te handhaven dan een gedeeltelijk verbod.
• We investeren in de aanpak van online (aangejaagde) ordeverstoringen. Wanneer de politie een mogelijke ordeverstoring signaleert, moet de veiligheidsdriehoek (burgemeester, politie en OM) optreden op grond van bestaande bevoegdheden. Daarbij wegen zij zorgvuldig af of ingrijpen strijdig is met de vrijheid van meningsuiting en het demonstratierecht.
• Omdat de effecten van online opruiing zich vaak niet beperken tot de grenzen van een gemeente, onderzoeken we hoe er effectiever strafrechtelijk vervolgd wordt, bijvoorbeeld door het instellen van een landelijke autoriteit.

1
De politie midden in de maatschappij
De politie staat midden in de samenleving en is onmisbaar voor veiligheid. Ze zorgt voor bescherming, bewaakt de openbare orde, biedt hulp aan slachtoffers en spoort criminelen op. Agenten staan voor een veilige samenleving, vaak in moeilijke omstandigheden. Ze verdienen onze steun. Personeelstekorten zetten de kerntaken van de politie onder druk. Daarnaast belemmert de werkcultuur sommige politiemensen om goed en veilig hun werk te doen.

Meer verdieping
De politie midden in de maatschappij
Lees voor

• Diversiteit wordt prioriteit in alle lagen van de politieorganisatie, zodat de politie herkenbaar wordt voor en vertrouwen oproept bij iedereen in de samenleving. De cultuurverandering behoeft de volledige steun en inzet van de korpsleiding, zodat de politie zo snel mogelijk een afspiegeling is van de samenleving.
• D66 vindt de neutraliteit van de politie essentieel. Echter geloofsovertuiging is net zomin als geslacht, huidskleur en seksuele gerichtheid, reden om de neutraliteit van mensen in twijfel te trekken. Om die reden is D66 voorstander van het toestaan van religieuze uitingen als onderdeel van het politieuniform.
• D66 wil dat de politie transparant is over de manier waarop zij omgaat met gegevens van demonstranten. Demonstreren is een recht en geen strafbaar feit, dus mag de politie niet zomaar persoonsgegevens opvragen.
• We versterken de expertise binnen de politie op het gebied van cybercriminaliteit.
• De politieorganisatie is op dit moment voor te veel mensen geen veilige werkplek. Politiemensen hebben te maken met uitsluiting, racisme, discriminatie, vriendjespolitiek, seksisme en machtsmisbruik. D66 wil een externe organisatie in het leven roepen om deze misstanden aan te pakken. Politiemensen moeten met klachten over misstanden altijd bij deze externe partij terechtkunnen.
• We willen meer democratische controle op de veiligheidsdriehoek. Veiligheidsregio’s worden transparanter over hun werkzaamheden en leggen verantwoording af tegenover de betrokken gemeenteraden.

1
Effectieve straffen
In het streven naar een sterke rechtsstaat en een veilige samenleving wil D66 het strafrecht zo selectief en effectief mogelijk inzetten. Stevig en strikt waar het moet, sociaal en gericht op het voorkomen van recidive waar het kan. Want juist door effectief te straffen, kan worden voorkomen dat daders opnieuw een strafbaar feit begaan en de samenleving opnieuw met criminaliteit wordt geconfronteerd. Voor D66 zal het strafrecht altijd een balans zijn tussen het bereiken van vergelding en genoegdoening voor slachtoffers en maatschappij enerzijds, en het voorkomen van herhaling anderzijds. Het duurzaam beschermen en veilig houden van onze samenleving vraagt om goede begeleiding terug de maatschappij in voor hen die daar klaar voor zijn, in combinatie met een stevig regime waarin veiligheid voorop staat voor diegenen die bewust voor gevaar zorgen of hun criminele gedrag niet willen loslaten. Een humaan detentiebeleid dat kansen biedt waar het kan en veiligheid creëert waar nodig.

Meer verdieping
Effectieve straffen
Lees voor

• De rechter behoudt de vrijheid over op te leggen straffen. Minimumstraffen en/of taakstrafverboden passen hier niet bij.
• We willen meer capaciteit om milieucriminaliteit op te sporen en aan te pakken. Bedrijven die zich hieraan herhaaldelijk schuldig maken, worden als veelpleger aangepakt. Ook willen we een reclassering voor bedrijven die zijn veroordeeld voor een milieuovertreding, om herhaling te voorkomen.
• De laatste jaren is veel geïnvesteerd in de versterking van de positie van het slachtoffer in het strafproces. Het is nu zaak om te zorgen dat deze rechten in de praktijk kunnen worden uitgeoefend.
• Het gebruiken van DNA-profielen uit publieke (commerciële) databanken vraagt om zeer strenge regels. DNA dat mensen om een bepaalde reden hebben afgestaan, mag niet voor een ander doel worden benut, dus ook niet door opsporingsdiensten.
• Korte gevangenisstraffen zijn vaak weinig effectief. Momenteel duurt 85 procent van de detenties korter dan zes maanden. Dit is te kort om aan gedragsverandering te werken maar lang genoeg om schade aan te brengen, zoals verlies van werk, inkomen, huisvesting en sociale relaties. Daardoor gaat de helft van de ex-gedetineerden opnieuw de fout in. We straffen effectiever met werkstraffen en (elektronisch gecontroleerde) voorwaardelijke straffen. Die zorgen voor minder recidive en maken het land daarmee veiliger. We nemen daarom de ‘vervangende taakstraf’ op in de wet en verhogen het maximale aantal uren taakstraf. Bovendien moet de rechter de mogelijkheid krijgen om elektronische detentie op te leggen als hoofdstraf.
• In het strafrecht verdienen jongeren extra aandacht. Samenwerking met Jeugdzorg is essentieel voor opvang en slachtofferhulp. Wanneer een jongere wel in de gevangenis terechtkomt, is het belangrijk om vanaf de eerste dag te werken aan de terugkeer in de samenleving. Hierbij is het belangrijk dat er aandacht is voor een warme overdracht bij de overgang van binnen naar buiten. Dit voorkomt recidive en dakloosheid.
• Het besluit om gratie te verlenen bij een (levenslange) gevangenisstraf moet door de rechter worden genomen. De rol van de minister van Justitie

meer...

Naar vacature

Meer vacatures van D66